Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Kabızlık, Anal Fissür ve Hemoroid: Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Sleeve Gastrektomi, yani halk arasında bilinen adıyla **tüp mide ameliyatı**, obezite tedavisinde etkin bir yöntemdir. Ancak bu ameliyat sonrası bazı hastalarda sık karşılaşılan ve yaşam kalitesini düşüren sorunlardan biri de **kabızlıktır**.

Kabızlık zamanla **anal fissür** (makat çatlağı) veya **hemoroid** (basur) gibi anorektal sorunlara yol açabilir. Bu yazıda, bu durumun nedenlerini ve bilimsel temelli tedavi seçeneklerini ele alacağız.

Tüp Mide Sonrası Kabızlık Neden Görülür?

  • Azalan Gıda ve Lif Tüketimi: Ameliyat sonrası mide hacminin küçülmesiyle birlikte, günlük gıda alımı azalır. Bu da lif alımını düşürerek dışkı volümünü azaltır.
  • Yetersiz Sıvı Tüketimi: Katı-sıvı ayrımına dikkat eden hastalar, çoğu zaman yeterince su içmez. Dehidrasyon kabızlığın temel nedenlerinden biridir.
  • Demir ve Kalsiyum Takviyeleri: Ameliyat sonrası verilen bazı takviyeler (özellikle demir) sindirim sistemini yavaşlatabilir ve kabızlığı artırabilir.
  • Fiziksel Aktivite Eksikliği: Hareketlilik bağırsak motilitesini artırır. Fiziksel aktivitenin az olduğu iyileşme süreci, kabızlığı tetikleyebilir.

Kabızlık Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?

  • Anal Fissür (Makat Çatlağı)
    – Sert dışkı geçişiyle anüs kenarında küçük bir yırtık oluşabilir.
    – Şiddetli ağrı, yanma ve dışkılama sonrası kanama görülür.
    – Kabızlık devam ederse, fissür kronikleşebilir.
  • Hemoroid (Basur)
    – Zorlanarak dışkılama, anüs çevresindeki damarların genişlemesine neden olur.
    – Kanama, ağrı ve kaşıntıyla kendini gösterebilir.
    – 2. derece ve üzeri hemoroidlerde medikal tedavi yeterli olmayabilir.

Bilimsel Tabanlı Tedavi Yaklaşımları

  • Kabızlık için Medikal ve Beslenme Tedavisi
    – Yüksek lif içeren diyet (avokado, armut, chia tohumu, yulaf ezmesi)
    – Günlük en az 1.5-2 litre su tüketimi
    – Magnezyum içerikli takviyeler (magnezyum oksit/sitrat)
    – Polietilen glikol (PEG 3350) gibi osmotik laksatifler
    – Hafif egzersiz ve yürüyüş önerisi
  • Anal Fissür için Tedavi Seçenekleri
    – Topikal **nitrogliserin** veya **kalsiyum kanal blokerleri** (nifedipin/diltiazem)
    – Sitz banyoları (ılık su oturma banyosu, 10-15 dk)
    – Kabızlık tedavisi eş zamanlı yapılmalı
    – Cerrahi çözüm: Lateral internal sfinkterotomi (LIS) – kronik vakalarda
  • Hemoroid Tedavisinde Yaklaşımlar
    – Medikal: Topikal kortikosteroid ve venotonik ilaçlar (diosmin/hesperidin)
    – Sıcak oturma banyoları
    – 2. derece ve üzeri hemoroidlerde:
    – Lastik band ligasyonu (LBL)
    – THD (transanal hemoroidal dearterializasyon)
    – Hemoroidektomi (ileri evrelerde cerrahi)

Sonuç: Önlem ve Takip Önemlidir

Tüp mide sonrası kabızlık, küçük bir sorun gibi görünse de **günlük yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir** ve **anorektal komplikasyonlara yol açabilir.** Bu nedenle:

  • Beslenme takibi
  • Yeterli sıvı alımı
  • Kabızlık önleyici takviyeler
  • Gerekirse proktolojik cerrahiden destek alınmalıdır.

Her bireyin vücut yapısı ve yanıtı farklıdır. Bu nedenle **kişiye özel planlama** ve düzenli takip, en etkili yaklaşımdır.

Prof. Dr. Halil Coşkun

Kaynakça:

1. Mechanick JI et al., ASMBS Nutritional Guidelines, *Obesity Surgery*, 2020
2. Nelson R et al., Management of Anal Fissure, *New England Journal of Medicine*, 2017
3. Rivadeneira DE et al., Hemorrhoids Clinical Practice Guidelines, *Diseases of the Colon & Rectum*, 2021

Leave a reply